Ik vrees mijn dood niet en ik voel mij niet verantwoordelijk voor de dood van de ander zolang ik geen ander mes in mijn hand draag dan het mes der waarheid. Want er is een tijd van komen en er is een tijd van gaan en zij dragen dezelfde waarde. Zoals een cirkel geen begin en geen eind kent, want waar het begint is gelijk aan waar het eindigt. De enige realiteit die telt is die van de acceptatie dat het is zoals het is. Het leven begint en het leven eindigt en zij kennen dezelfde waarde.
De angst voor de dood
Sommige dingen kun je niet vastpakken. Hoe graag je ook de controle wilt, het willen weten. Soms moet je accepteren dat je het niet weet of het niet onder controle kunt hebben. Het grootste niet weten is de dood. Want hoewel we ons er een voorstelling van kunnen maken de realiteit is dat we het niet weten. We weten niet wanneer of waarheen of hoe. En dat is eng. Tegelijk is de dood groots, juist omdat het niet tastbaar is. Juist in het ‘niet-weten’ ligt de kracht van overgave en acceptatie.
Toch willen we het vermijden, uitstellen en vooral niet onder ogen komen. We hechten meer waarde aan het leven. En naast dat belang van ons eigen leven is er ook nog het belang dat onze dierbare blijven. Want hun dood is veel pijnlijker nog dan die van jezelf. Want zij die achterblijven, zij blijven in het ‘niet-weten’, zij blijven achter met het verdriet of de boosheid. Daarin begint de zoektocht naar acceptatie en overgave.
Realiteit van het leven
Hoewel we dit niet altijd even graag onder ogen komen is er voor iedereen een tijd om te gaan. Soms komt dat al vroeg, zelfs nog voor het leven begonnen is. Een doodgeboren kindje, een jong kind of een jongvolwassene in de bloei van zijn of haar leven, pijnlijk. Vooral voor degene die achterblijven. Het voelt oneerlijk, waarom. Zo jong nog.
We worden langzaam steeds ouder en wat vroeger een normale tijd van gaan was wordt nu gezien als een vroege dood. We vinden misschien zelfs wel dat we het recht hebben om zo lang mogelijk te leven en zien de dood is iets naars. We stellen het uit door het vervangen van organen of andere lichaamsdelen die kapot of versleten zijn. Maar de realiteit is dat iedereen uiteindelijk een keer gaat.
Eerbied voor dood en leven
Hoe arrogant is het eigenlijk om ons leven te leven zonder respect voor de dood. Wij mensen vinden onszelf zo groots. Wij bepalen ons eigen leven en dat van elk ander wezen, dat van de natuur. Maar hoe respectvol gaan wij om met die verantwoordelijkheid die we onszelf daarmee toe-eigenen? We geven leven aan dieren om ze vervolgens dood te maken voor onze eetlust. We kappen bomen om ruimte te creëren voor onze huizen. En we blijven ons leven rekken door ingrepen. Maar hoe goed zorgde je voor je lichaam? Hoeveel dieren woonden niet in dat bos waar jij nu je huis hebt staan? Hoe goed was het leven van het dier dat jij op je bord hebt liggen? Hebben we daar eigenlijk wel respect voor of vinden wij gewoon dat we dat recht hebben?
Zoveel dood voor ons luxe leven. Zo oneerbiedig als we omgaan met het leven zo oneerbiedig gaan we ook om met de dood. We willen de dood niet aankijken want dat is eng. We vluchten er liever voor weg alsof er een ontkomen aan zou zijn. Maar wat als je eens bleef staan en de dood aankijkt, dat de dood jouw vriend wordt. Dat je toestaat dat het naast je meeloopt, je overgeeft aan de realiteit dat er een einde is en accepteert dat je gaat wanneer het jouw tijd is. Dat het een verandering is waarvan je niet weet wat het je brengt. En tegelijk met eerbied je leven leeft en al het andere leven ook met datzelfde respect behandelt. Hoe anders wordt dan je kijk op het leven en het einde ervan?
–Ik buig voor het leven en ik buig voor de dood, want zij zijn groots en voor mij zou er geen passender begin en geen passender eind kunnen zijn.-