Praten over een pijnlijke gebeurtenis kan helpen. Niet vanwege het praten maar vanwege de ontlading die met praten gepaard gaat. Huilen, trillen, zweten etc. Dit zijn manieren waarmee het lichaam spanning los laat. Echter wanneer iemand niet verbonden is met zijn of haar gevoel dan kan het lichaam dus ook geen spanning loslaten. Praten heeft dan ook geen enkel nut. Toch is het een veelgebruikte methode en veel gegeven advies. In dit artikel neem ik je mee in mijn visie op trauma en laat ik zien hoe je het wel effectief kunt loslaten.
Hoe ontstaat trauma
Trauma ontstaat door een gebeurtenis waarin we ons (levens)bedreigd voelden. Dit kan van alles zijn; een ongeluk, misbruik, pesten, een overval, van je ouders gescheiden worden, etc. Alles waarbij we een stukje controle over onszelf, over ons lijf, kwijtraken. Ons lichaam reageert erop door alles in gang te zetten om te kunnen overleven. Een ander deel van onze hersenen wordt geactiveerd en stuurt nu ons lichaam aan. De adrenaline (spanning) giert razendsnel door je lichaam. Energie trekt weg uit je organen en gaat naar je armen en benen zodat je in staat bent om te vechten of te vluchten.
Hoewel we denken dat de gebeurtenis zelf het trauma veroorzaakt is niets minder waar. Het is namelijk de manier hoe we omgaan met de gebeurtenis die bepalend is of er trauma ontstaat. Trauma is namelijk niets anders dan de spanning die in ons lichaam is gebleven en daardoor zorgt voor alertheid, onrust, angst, etc. Telkens wordt het lichaam getriggerd en begint de reactie weer opnieuw. We moeten het overlevingsmechanisme afmaken zodat het lichaam kan ontladen en dit is waar het vaak fout gaat.
Ontdoen van de spanning
Het allerbelangrijkste is veiligheid. Wanneer onze veiligheid in het geding komt zijn er vele manieren die ons lichaam heeft om ons weer in veiligheid te brengen. Vluchten en vechten zijn de belangrijkste. Maar soms kan dit niet. Freezen of aanpassen nemen het dan over als overlevingsmechanismen.
Overlevingsmechanismen hebben als doel dat je overleeft. Zodra dit gelukt is dan kan het lichaam zich ontdoen van de opgebouwde spanning. Dit doen we door fysieke ontlading; huilen, trillen, gapen, zweten, poepen, plassen, spugen, hoesten, kou. Alles waarmee het lichaam letterlijk loslaat. We vinden dit vaak niet fijn. Er zit schaamte op, ongemak of we voelen ons kwetsbaar. Of we mochten het niet. Daarom willen we deze ontlading vaak voorkomen. Dit is heel ongezond omdat we hiermee de spanning vast blijven houden. We gaan als het ware op slot.
Wat er achter het trauma zit
We denken vaak dat er één heftige gebeurtenis is of periode van gebeurtenissen als het beginpunt van het trauma. Echter wanneer we dieper in het onderbewustzijn kijken ligt er vaak nog een laag onder waar onze overlevingsmechanismen ontstaan zijn. Het eigenlijke eerste moment waar ons gevoel van veiligheid niet meer zeker was. Dit allereerste moment was het moment dat er een overlevingsmechanisme ontstond. Dat we leerden hoe we om moesten gaan met de situatie om te overleven, om weer in veiligheid te komen. Deze eerste momenten ontstaan bijna altijd als kind.
De manier hoe onze ouders er voor ons waren is heel bepalend. Stimuleerden ze de ontlading, boden ze steun of bescherming. Of waren ouders de bron van de onveiligheid? Als kind leren we van onze ouders of opvoeders hoe we moeten omgaan met situaties van onveiligheid. En hierin leren we dus ook te ontladen, of om spanning vast te houden. Je leert er je lichaamsbewustzijn kennen, of negeren. Jouw grenzen die je mag trekken of die je moet overschrijden. Elk contact in ons latere leven is gebaseerd op die eerste ervaringen in ons leven met onze ouders of andere betrokkenen.
Freeze doorbreken
We staan in de paardenbak. Kotina begint al snel met helpen om los te laten door te gaan gapen. Ze spiegelt exact de persoon door in een hoekje te gaan staan met haar neus over het touw. Grenzen die overschreden zijn, klem zitten en heel veel spanning. Ik nodig uit om terug te gaan naar de pijnlijke ervaring. Het lichaam reageert precies zo als toen. Alsof het weer terug is in de situatie. Gefreezed. Benen zijn als lood en de spanning is voelbaar, je zou een speld kunnen horen vallen. “Wat zou je eigenlijk willen” vraag ik. Weg, is het antwoord. Weg uit deze situatie.
“Begin maar met het wiebelen van je tenen. Je vingertoppen. Steeds een beetje meer”. We kunnen het verleden niet veranderen. Maar het lichaam zit nog vast in toen. Dus we halen het lichaam terug naar het hier en nu. Tegelijk maken we de fysieke reactie van toen af. Bij een freeze is alles geblokkeerd. Dit moet doorbroken worden met beweging. Ik nodig uit om de beweging groter te maken, tot het punt dat de benen gaan lopen. Ondanks de beweging verandert er niets. We zijn er nog niet. Deze pijnlijke situatie is niet de eerste, het is niet waar de freeze begon. We gaan terug naar het allereerste moment. Dan komt de ontlading. Hier begon het en hier moest het afgemaakt worden. Dat is waar er werkelijk iets verschuift. Er komt een heel nieuw gevoel voor in de plaats. Na de sessie komen er steeds meer inzichten naar de oppervlakte, magisch.
Tip wanneer je snel freezed
Je zit in een situatie dat je voelt dat je bevriest. Zeg dan dat je even naar het toilet moet, een telefoontje moet aannemen of een ander excuus om in beweging te komen. Ga dan bewegen, schud het van je af, loop, ren, dans, het maakt niet uit wat maar ga bewegen.
Of als dit echt niet kan; wiebel je tenen zonder dat iemand het kan zien. Wiebel je tong. Laat je vingers bewegen. Alles is goed als je maar op een of andere manier beweegt.
Om het werkelijke patroon te doorbreken moet je naar de kern. Maar even bewegen haalt je wel uit je freeze. Wil je jouw overlevingsmechanismen zoals de freeze werkelijk doorbreken dan helpen de paarden en ik je er graag bij! Tijdens een Sessie met paarden maken we zichtbaar waar jouw overlevingsmechanisme begon en daar maken we de fysieke reactie af zodat het lichaam eindelijk kan ontladen. Dit gaat jou innerlijke rust geven. Je gaat voelen dat jouw lichaam weer van jou is. Verbinding met je lichaam, met je gevoel, met jezelf. En dat verdien je!
Elke nieuwste blog direct in je mailbox ontvangen? Meld je hier aan om op de hoogte te blijven!
