Wat is een emotioneel afwezige ouder? Misschien heb je niet eens door dat je een emotioneel afwezige ouder hebt omdat je ouders juist altijd zo zorgzaam waren. Hoe komt het dat sommige ouders wel fysiek hun kind in alle behoeften voorzien; maar niet in staat zijn om liefde te geven? Of waarom we soms niet herkennen dat een ouder emotioneel afwezig is. In dit blog neem ik je mee in mijn visie op de achterliggende reden van emotioneel afwezige ouders. Hoe je dit patroon kunt herkennen en doorbreken. En wat er gebeurt als je dat niet doet.
Onzichtbare afwezigheid
Ze staat naast het paard. Stil. Bewegingloos. De hele ruimte lijkt gevuld met spanning. Niemand zegt iets. De paarden lijken wel bevroren. Ogen dicht en met een geluidloze ademhaling. Het is dat je de buiken op en neer ziet gaan anders zou je denken dat ze geen adem halen. Een eindje verderop staat een pion. Er valt een lichtstraal door het raam precies bij de pion. Ze kijkt er even naar maar draait zich snel weer weg. Nog een keer. Ik vraag haar wat ze voelt. Het is even stil tot ze antwoord dat ze niets voelt. “maar ook niets voelen is iets voelen. Hoe voelt ‘niets’. Is het als een schild dat je beschermd of watten die je verdoven?” Ze denkt even na. En beschrijft het dan alsof haar hoofd en lichaam niet meer verbonden zijn. Er zit een blokkade.
Er zijn vele vormen van de impact van een emotioneel afwezige ouder. Wat ze gemeen hebben is dat verbinden moeilijk is. Hoewel we misschien denken dat het altijd gaat om ouders die niet in staat zijn om liefde te geven is niets minder waar. Sommige ouders zijn juist super liefdevol of enorm betrokken. Doen alles voor hun kind of zijn zelfs over beschermend. Natuurlijk is het heel zichtbaar als het gaat om een ouder die emotioneel geblokkeerd is. Maar meer verborgen zie je de ouder die niet in staat is om zijn of haar eigen emoties te doorvoelen. Of zelf te maken heeft met een emotioneel afwezige ouder. Waardoor ze altijd in overlevingsmodus staan en niet echt hun leven, leven. Het leven is op een bepaalde manier altijd moeilijk of zwaar. Ze zijn er wel maar ook weer niet.
Oorzaak van emotionele afwezigheid
Een van de paarden gaat liggen. Ik vraag haar of er een groot verlies is geweest in de familie. Ze knikt. Nu gaat het andere paard ook liggen. De zware spanning maakt plaats voor een diepe zucht. We komen in de buurt van de essentie. Ik vraag haar nog een pion erbij te zetten. Een kleine, die staat voor haar als kind. Ze zet hem naast de grote. Ineens breekt ze. Een tijdje blijft het stil. Er is niets te horen behalve haar zachte snikken. De paarden liggen in diepe overgave en helpen bij het loslaten. Woorden zouden de diepgaande werking verstoren. Na de ontlading kan ze naar de pionnen kijken. Zien hoe graag ze haar moeder wilde maar hoe dichtbij ze ook komt, ze kan haar niet bereiken.
Een emotioneel afwezige ouder heeft vaak te maken met een groot verlies is in het familiesysteem of een ander soort diep trauma. De ouder is emotioneel in beslag genomen en kan zich emotioneel niet meer verbinden met het hier en nu of de toekomst. Alles wat zich daar afspeelt, aanwezige kinderen, ze kunnen zich daar niet echt meer mee verbinden. Ze leven als het ware in het verleden. Dit is vaak verborgen. Niet voelen, afleiding zoeken door bijvoorbeeld veel te werken of zich volledig op de kinderen storten. In de zwaardere categorie zie je het terug in verslavingen, ziekten, ongelukken. Alsof ze op het randje leven. Verbanden met het verleden en de tragedie in het familiesysteem zijn onzichtbaar.
Doorbreken van het patroon
Het venijn met dit soort onbewuste patronen is dat ze zo onzichtbaar zijn en er een diepgaande werking van loyaliteit is. Het kind met de emotioneel afwezige ouder wordt zelf onbewust ook een emotioneel afwezige ouder. En zo blijft het generatie op generatie doorgegeven. Het verband met het trauma of verlies wordt niet gezien. Kinderen ervaren vaak een gevoel van niet gezien of gehoord voelen. Moeite met emoties. Een lage eigenwaarde. Problemen met verbinding in relaties. Gebrek aan zelfliefde. Problemen met het stellen van grenzen. Omdat ze zich niet kunnen verbinden met de ouder kunnen ze zich ook niet verbinden met zichzelf. Ze zoeken extern de bevestiging, liefde of erkenning en krijgen iedere keer weer de spiegel van ‘afgewezen’ worden.
Oefeningen, therapie, coaching en andere vormen van zelfhulp gericht op al die individuele thema’s houden geen stand omdat ze niet gericht zijn op het onderliggende probleem. Zelfs als er bewustwording is dat een ouder emotioneel afwezig is dan wordt er nog steeds gekeken aan de oppervlakte. Hoe leer je ermee omgaan. Terwijl de werkelijke verlossing zit in het loskomen van de onbewuste loyaliteit en het willen redden van de ouder.
Leven in plaats van overleven
Ik vraag haar “wat wil je ermee?” Ze pakt de kleine pion en zet hem bij haarzelf. Een van de paarden reageert direct en staat op. Een prachtige beweging die haar kracht spiegelt. Op eigen benen staan. Het patroon doorbreken. Het andere paard blijft liggen. Nog steeds helemaal van de wereld. Hij laat zich meer en meer op zijn zij zakken. Hij representeert de moeder. Die nog steeds emotioneel volledig in beslag genomen wordt door haar verdriet. Ik nodig haar uit naar het paard te kijken. Tranen schieten in haar ogen. Ik wacht, want ik weet hoe moeilijk het is om te aanschouwen. “sta maar toe dat het pijn doet en dat het niet weg hoeft. Je hoeft niets op te lossen, alles mag er zijn zoals het is.” Een diepe serene stilte omhult ons. Een laatste blik en dan draait ze zich daadkrachtig om. Ze is er klaar voor om de toekomst in de ogen te kijken en haar eigen pad te gaan lopen.
De liefde voor de ander is groot. We zijn bereid onszelf op te offeren voor de ander. Liever gaat het met ons slecht en met de ander goed. Want het aanschouwen dat de ander het zwaar heeft valt ons ook zwaar. Samen met de paarden leer ik je om dit anders te gaan zien en daardoor anders te ervaren. Zodat je jezelf kunt verlossen van de diepgaande werking van onbewuste loyaliteit. Het mag bij jou stoppen, ook voor je (toekomstige) kinderen.
Elke nieuwste blog direct in je mailbox ontvangen? Meld je hier aan om op de hoogte te blijven!
